Aktualizacje

W dniach 28-29 lipca 2021 r. odbyło się dwudniowe spotkanie ekspertów z Hiszpanii, Niemiec i Polski w celu wypracowania sektorowego benchmarku dla handlu i usług uwzględniającego listę czynników definiujących dobrze funkcjonujące i skuteczne Europejskie Rady Zakładowe.

Ekspertami byli:

- Javier Urbina,

- Andre Einert,

- Grażyna Spytek-Bandurska (prowadząca spotkanie).

Na wstępie eksperci doszli do wniosku, że chociaż istnieją różnice między analizowanymi sektorami, to problemy i wyzwania dotyczące usprawnienia ERZ są bardzo zbliżone. Dlatego dużą trudnością było wskazanie konkretnego czynnika wyraźnie różnicującego partycypację pracowniczą w postaci informowania i konsultacji.

Zdaniem ekspertów na ERZ należy patrzeć uniwersalnie. Wiele jest zbieżnych problemów występujących we wszystkich strukturach na poziomie państw członkowskich, choć większe doświadczenie i potencjał w prowadzeniu dialogu posiadają kraje zachodnioeuropejskie.

W ocenie rozmówców kwestią zasadniczą jest siła reprezentacji oraz postawy partnerów społecznych wobec roli i zadań, jakie zostały wyznaczone ERZ. Ważne są regulacje prawne i ich przestrzeganie, ale warunkiem dobrej współpracy jest nastawienie samych zainteresowanych stron, wola zrozumienia i poszanowania wzajemnych interesów, chęć prowadzenia negocjacji zbiorowych.

Eksperci byli zgodni, że ERZ mogą być wsparciem w identyfikacji potrzeb i przeprowadzaniu szkoleń, popularyzacji dobrych praktyk, stosowaniu różnych polityk i innowacji na rzecz poprawy efektywności pracy oraz warunków zatrudnienia. Ich aktywność ma służyć nie tylko całej załodze, ale też kierownictwu przedsiębiorstwa, zwłaszcza gdy są omawiane sprawy powodujące rozbieżności w ocenie i trudno jest zachować pokój społeczny.

Nawiązując do przekształconej dyrektywy 2009/38/WE rozmówcy wymienili pozytywne aspekty jej wdrożenia do ustawodawstw krajowych. Jednocześnie przyznali, że tworzenie nowych ERZ oraz renegocjowanie istniejących umów nie powstrzymało tendencji spadkowej ich liczebności. Chociaż zwiększyła się przejrzystość i skuteczność ram prawnych, a także nastąpiła poprawa w rozumieniu następstw współczesnych zjawisk rynkowych prowadzących do przekształceń organizacyjno-prawnych i zmiany lokalizacji przedsiębiorstw, a także rozwoju elastycznych form zatrudnienia, to jednak nie zaszła redukcja wielorakich i złożonych barier utrudniających funkcjonowanie ERZ.

W tym kontekście eksperci wymienili i scharakteryzowali wiele deficytów powodujących, że dialog nie umacnia się na poziomie wspólnotowym. Na bazie dotychczasowych doświadczeń określili sposoby ograniczenia bądź likwidacji tych deficytów oraz wskazali rekomendacje pozwalające poprawić działalność ERZ. W dalszej kolejności wypowiedzieli się na temat wyzwań obejmujących szereg kwestii, jak: komunikacja, reprezentacja pracodawcy i załogi, aktywność związków zawodowych, ekonomia cyfrowa, kompetencje członków ERZ, przestrzeganie przepisów prawnych. Ważną rolę wśród wyzwań spełniają działania upowszechniające dobre praktyki i pozytywne aspekty ERZ. Chociaż generują obciążenia dla pracodawców, to jednak przynoszą więcej korzyści, bo sprzyjają osiąganiu lepszej współpracy partnerów społecznych i wpisują się w szerszy kontekst idei integracji w europejskich stosunkach pracy.

Na zakończenie dwudniowego spotkania eksperci podsumowali, że nadal wiele pozostaje do wdrożenia bądź udoskonalenia, żeby Europejskie Rady Zakładowe mogły sprostać wyzwaniom współczesnego świata, ułatwiać przebieg procesom gospodarczym i sprzyjać budowaniu nowego społeczeństwa. Dlatego potrzebne są różne programy i projekty dotyczące dialogu społecznego.