W dniu 27 września 2021 r. odbyło się spotkanie grupy ekspertów w ramach projektu pt. „ODNOWA zaangażowania pracowników - kształtowanie ERZ przyszłości”. Uroczystego przywitania i prezentacji uczestników dokonała Grażyna Spytek-Bandurska – ekspertka lidera projektu, którym jest Federacja Przedsiębiorców Polskich. Po krótkim przybliżeniu celów oraz rodzaju działań przewidzianych i realizowanych w projekcie nastąpiła część sprawozdawczo-informacyjna. Partnerzy projektu kolejno zabierali głos i wspólnie dyskutowali odnosząc się do zagadnień przewidzianych w agendzie spotkania.
Przedstawiciel partnera niemieckiego wymienił szereg uwarunkowań wpływających na funkcjonowanie ERZ, w tym omówił takie problemy, jak: bariery komunikacyjne (językowe), uwarunkowania międzykulturowe, odmienna sytuacja ekonomiczna i wielkość przedsiębiorstw.
Reprezentant z Hiszpanii podkreślił, że ma własne doświadczenia, bo jest członkiem ERZ sektora handlowego. Generalnie odniósł się pozytywnie do działalności koncernu, który stale doskonali warunki informowania i konsultowania.
Dla przedstawicieli włoskich związków zawodowych głównym problemem jest nieinformowanie o tworzeniu i aktywności ERZ. Powinno być ich więcej, aby dialog rozwijał się należycie i stanowił skuteczne narzędzie dla partycypacji pracowniczej.
W Serbii nie ma ERZ. Uczestnicy spotkania podkreślili, że istnieje przepis nakładający obowiązek dopuszczenia pracowników do konsultacji, ale w praktyce nie jest on wykonywany. Istnienie ponadnarodowej współpracy jest interesujące i ważne dla serbskich partnerów, ponieważ jest to nowe zagadnienie i nie do końca przez nich rozpoznane.
Hiszpańscy przedsiębiorcy podkreślili atuty ERZ, mimo pewnej krytyki ich przydatności. Potwierdzili, że stanowią one dobry kanał wymiany informacji i uspokajania nastrojów załogi w sytuacji niepopularnych decyzji, które muszą być podejmowane dla zachowania stabilności ekonomicznej. Dzięki komunikacji pracownicy bardziej się angażują w sprawy przedsiębiorstwa i identyfikują z polityką kierownictwa.
Nieco inny punkt widzenia scharakteryzowała delegacja rumuńska uczestnicząca w spotkaniu. Wypowiadające się osoby to członkowie ERZ. Chociaż nie mają bogatego doświadczenia w sprawowaniu funkcji, to widzą szereg korzyści z prowadzonego dialogu.
Kończąc tę część obrad przedstawiciel z Polski potwierdził zasadność wspierania ERZ, które nie mają łatwej roli do spełnienia w wymiarze ponadnarodowym. Mimo doskonalonego prawa i upowszechniania dialogu społecznego nadal wyzwaniem jest osiągnięcie postawionych celów związanych z zagadnieniem identyfikacji skutecznych procesów zakładania i zarządzania ERZ oraz angażowania partnerów społecznych w procedury międzynarodowej informacji i konsultacji.
Po krótkich komentarzach i podsumowaniu pozytywnych aspektów ERZ uczestnicy spotkania analizowali deficyty, słabe punkty tych instytucji i obszary do poprawy. Za wzór posłużyły Niemcy wyróżniające się sprawnie funkcjonującymi porozumieniami (układami branżowymi) oraz silnymi związkami zawodowymi.
Odrębnie zgłoszonym pomysłem na zaradzenie deficytom ERZ jest rozszerzenie ich kompetencji do prowadzenia negocjacji europejskich na wzór związkowy. Ważną rolę spełnia załoga i jej nastawienie do dialogu społecznego. Postawy muszą być proaktywne, myślenie w kategoriach wspólnego dobra, a nie doszukiwanie się wyłącznie złej woli kierownictwa centralnego czy zakładowego. Za jakość pracy i kondycję przedsiębiorstwa strony ponoszą wspólną odpowiedzialność, choć z różnym nasileniem.
Na zakończenie moderatorka spotkania dokonała podsumowania uznając prowadzenie dialogu za inwestycję, a nie obciążenie. Podkreśliła wieloaspektowość funkcjonowania ERZ, wymieniła katalog uwarunkowań prawnych, ekonomicznych, społecznych, kulturowych, psychologicznych mających wpływ na kształtowanie ERZ i ich przyszłe znaczenie w budowaniu odnowionej Europy, przed którą stoją kolejne wyzwania gospodarcze, technologiczne, środowiskowe. Występując w imieniu wszystkich obecnych na spotkaniu uznała dyskusję za owocną i przydatną dla dalszych działań projektowych.